PVC zemin kaplamaları, bilinen en hijyenik, en uzun ömürlü kaplamalar olmasının yanı sıra temizliği ve bakımı büyük önem taşımaktadır. Çevresel etkiler dahil, doğada bulunan bir çok maddeden etkilenirler. Bu anlamda en büyük hasarı toz parçacıkları, çamur, benzeri sert çizici maddeler, ağır kir yağ içeren gıdalar, yüksek alkali ve asidik kimyasallar verir. Tozların içerisinde metal parçacıklar, kum, taş ve benzeri sert maddeler bulunur.
Bu maddeler, PVC zemin kaplamasının yüzeyini kaplar ve üzerine basılmak suretiyle zemine gömülürler. Kalıcı hasar vererek, zeminin yapısal özelliğini zaman içerisinde bozarlar. Bu özelliğinin bozulmaması ve daha temiz, uzun ömürlü olmasını sağlamak için temizlenmesinin dışında kimyasal yapısına uygun aynı türevli malzemelerle bakımının da yapılması gerekir. PVC zemin kaplamasının homojen veya heterojen olması, hangi tür temizlik ve bakım yöntemlerinin uygulanması gerekliliğinden dolayı çok önem arz eder. Çünkü homojen PVC zemin kaplamalarında üretim teknikleri gereği en üst yüzeyde mikronlarla ifade edilen kalınlıkta özel tekniklerle emdirilimiş PUR tabaka veya cila bulunur. Bu yüzeyin zaman içerisinde aşınma ve çizilme gibi olumsuzluklarla karşılaşıldığında hem temizlenmesi hem de cilalanması gerekir.
Fakat heterojen PVC zemin kaplamasının aşınma tabakası olarak adlandırılan, saf PVC'den mamül, özel sıkıştırma teknikleriyle üretilmiş üst tabakası, homojen PVC zemin kaplamasının yüzeyinden farklılık arz etmesi sebebiyle daha kolay ve ekonomik yöntemlerle temizlenir.
1. HOMOJEN VE HETEROJEN PVC YER KAPLAMASINDA UYGULANABİLECEK TEMİZLİK YÖNTEMLERİ
a. Vakumlama Yöntemi İle Temizlik
Kullanılacak ekipman : Sanayi tipi kuru veya ıslak kuru elektrik süpürgesi. Tüm yüzeyde düzenli olarak mümkünse günlük uygulanmalı.
Yüzeyde serbest dolaşan toz, çamur ve benzeri kirlerin yüzeye zarar vermeden ortamdan uzaklaştırılmasıdır.
Ulaşılması güç yerlerden vakum gücü ile toz ve benzeri kirlerin emilmesini sağlar.
Islak temizlik öncesi kaba kir ve tozların yüzeyden alınması için önemlidir.
b . Kuru Moplama ( Paspaslama ) Yöntemi İle Temizlik
Kullanılacak ekipman : 50 X 120 cm orlon veya pamuk mop ve bezi.
Günlük düzenli olarak zemin üzerinde serbest halde bulunan toz ve benzeri kirlerin yoğun trafik nedeniyle basılma ve benzeri baskılar sonucunda zemine kalıcı hasar vermesini engellemek için ortamdan uzaklaştırılması işlemidir.
c. Nemli Paspaslama Yöntemi İle Temizlik
Kullanılacak ekipman : 40 X 120 cm pamuklu veya orlon mop ve bezi ile zemin bakım ve temizlik ürünü.
Bu yöntem, zemin yüzeyinde serbest halde bulunan toz ve benzeri basit kirlerin bulunduğu süre içerisinde zemine kalıcı bir hasar vermemesi için gereklidir. Nemli mop bezinin bu iş için hazırlanmış ph değeri 7 - 9 arası olan bir ürünün bir sprey vasıtası ile mop yüzeyine sıkılması ve mopun zemin yüzeyinde hafifçe gezdirilmesi ile kirlerin toplanması işlemidir. Mop kirlenmesi halinde deterjanlı bir kovada yıkanıp kurutularak tekrar kullanıma hazırlanmalıdır.
d. Islak Paspaslama Yöntemi İle Temizlik
Kullanılacak ekipman : Çift kovalı presli paspas arabası ve bu iş için uygun deterjan tercihen yüksek alkali ve asidik olmayan temizlik maddesi.
Tüm PVC zemin kaplaması ile kaplanmış alanlarda koruyucu tabaka olsun veya olmasın yapılması gerekli bir uygulamadır. Bu uygulama, zeminde gün içerisinde yapılan vakumlama veya nemli kuru moplama sonucunda ortamdan uzaklaştırılmamış yağ, çamur, toz ve benzeri kirlerin zeminden arındırılması işlemidir. Gerekli görüldüğü takdirde gün içerisinde birkaç kez uygulanabilir.
İşlem çift kovalı ve presli bir temizlik arabası ve bu iş için uygun saçaklı bir mop aparatı vasıtası ile yapılır. Günümüzde tüm dünyada uygulanmakta olan bir temizlik sistemidir.
İlk olarak bu iş için uygun ph değeri olan en fazla 8 - 11 aralığında olan genel temizlik ürünü ile 18 - 20 litre su alan bir çift kovalı paspas arabası içerisinde kirin türevine göre; çıkması zor kalıcı yağlı maddeler, lastik ve sürtünme izleri zor kirler için en az % 5 - 10 arası, normal toz, çamur, kola ve benzeri kirler için ise % 2 - 5 arası bir solüsyon hazırlanır. Mavi kovada bulunan hazırlanmış solüsyonun bir miktarı kırmızı kovaya dökülür.
Mop, mavi kova içerisine sokularak iyice karışım emdirilip çıkarılır ve uygulama yapılacak yüzeylere damlamasın diye hafifçe prese bastırılıp ilgili alana perguler bir şekilde sürülür. Arkasından uygulama bitiminde yüzeye sürülmüş olan mop, kırmızı kovaya sokularak pres yardımıyla sıkılıp toplanmış olduğu kirden arındırılır.
Mop, tekrar avi kovada hazırlanmış olan karışıma daldırılıp temizlendikten sonra presle iyice sıkılır, ardından yüzeye sürülmüş olan solüsyon sayesinde gevşeyerek serbest kalan kirler toplanır. Yani bu işlem, iki aşamalı uygulama gererktirir. Kirleri gevşet ve topla şeklinde.
Uygulama alanının ameliyathane veya yoğun bakım ünitesi gibi birinci derece hijyen riski yüksek bir alan olması durumunda dezenfektan deterjan kullanılması tavsiye edilir.
e. Islak Yıkama Yöntemi İle Temizlik
Kullanılacak ekipman : Tek diskli veya çok diskli fırçalı yer yıkama makinesi (akülü veya elektrikli) olabilir. Zemin yüzeyindeki kirin türüne göre tercihen yüksek alkali ve asidik olmayan, köpürmeyen ancak wax ihtiva eden özellikte temizlik ürünü seçilmelidir.
Tüm PVC zemin kaplaması ile kaplanmış alanlarda uygulanması gerekli bir işlemdir.
Bu uygulama, gün içerisinde yoğun insan ve eşya trafiğinden, ayakkabı ve benzeri etkenlerden dolayı kirlenmiş olan zeminin tüm kirlerden arındırılması işlemidir.
Su tankı ve bir fırçası arkasında emici düzeneğe sahip yer yıkama ve emme işlemini tek aşamada yapabilen temizlik makineleri önerilir.
Makine içerisine zeminde cila var ise cilalı zemin bakım ve temizlik ürünü, tercihen yüksek alkali ve asidik olmayan bir ürün, kirin miktarına türüne göre %2-10 arası bir solüsyon hazırlanarak ve uygun ped veya fırça ile yıkanmasıdır. (Beyaz veya kırmızı, mavi) Cila yok ise kirin türüne göre aynı şekilde yüksek alkali veya asidik olmayan genel zemin temizlik ürünü kullanılarak tek aşamada temizlik işinin tamamlanmasıdır.
2. CİLA VE KORUYUCU KAPLI HOMOJEN PVC ZEMİN KAPLAMASINDA (CİLALANMIŞ VEYA PUR EMDİRİLMİŞ) BAKIM VE TEMİZLİK YÖNTEMLERİ
a. Bu uygulama, genelde üç aşamalı bir işlem gerektirir.
Günlük bakım (her gün yapılması gereken işlemleri ve süreyi içerir.) ; Günlük bakım yapılacak yer, oda veya ofis ise toz alma, nemli paspas veya ıslak paspas işlemini ve zeminin, ıslak yer yıkama makinesi ile yıkanmasını kapsar.
Periyodik bakım (haftada bir yapılması gereken işlemleri ve süreyi içerir.); Haftalık insan veya eşya trafiğinden dolayı meydana gelmiş hasarın, çizilme, ağır kirlenmeden dolayı oluşan yıpranmanın bakımını içerir. Bu uygulama, yüksek devirli (tercihen 600-1200 devir/dakika) bir cila ve bakım makinesi ile wax ihtiva eden bakım sprey ürünü ve UHS ped yardımı ile zeminde parlatma, onarım işlemi gözle görülür bir artış sağlanana kadar devam edilmesi işlemidir.
Genel temizlik ve bakım (yukarıda yazılı uygulamaların performansına bağlı olarak ayda veya 3 ayda bir yapılması gereken işler ve süreyi içerir.); genel temizlik ve bakım, zemine koruyucu olarak serilen polimer kaplamanın zamanla (çevre şartları da dahil), kullanılan temizlik malzemelerinin aşındırıcı etkisi, çizilmesi ve benzeri bir çok sebepten dolayı kirlenmiş olan zeminin çok yüksek alkali olmayan bir kir ve cila sökücü (Taskı R 20) madde ile temizlenip tekrar kaplanması işlemidir.
b. Cila Atma ve Sökme Yöntemi
Kullanılacak ekipman : Cila makinesi veya benzeri fırça düzeneğine sahip aynı amaçla kullanılabilecek yer yıkama ve emme makinesi, cila kir sökücü madde, kirli solüsyonu emecek ıslak elektrik süpürgesi.
Bu uygulama, homojen PVC zeminler için hayati önem arz eden bir işlemdir.
Homojen PVC zemin kaplamalarının inşaat aşamasında ve sonrasında zarar görmemesi için dikkat edilmesi gereken bir çok önemli nokta mevcuttur.
PVC zemin kaplamasının döşeme esnasında ve sonrasında yüzeyinde inşaat nedeni ile; eşya çekilmesi, sürterek çekme, ortamın tozlu ve toprak açısından yoğun olması nedeni ile en büyük zararı bu dönemde görmesi olasıdır.
Zemin döşendikten sonraki ilk günlerde insan veya eşya trafiğine açılmadan yapılması tavsiye edilen bir işlemdir.
İlk olarak zeminin, yer yıkama emme makinesi ile ph aralığı 8 - 10 arası bir kir sökücü deterjan ile yıkanması ve ardından temiz su ile durulanması gerekir.
Durulamayı müteakiben zeminin kuruması beklenir. Kurulama sonrası kuru saçaklı mop veya kuru kare mop yardımı ile her 50 - 75 m 2 alana 1 litre cila direk dökülerek iyice tüm zemine eşit yayıldığını görene kadar yedirilir. Bu uygulama, görsel olarak zeminin şeffaf bir sıvı ile kaplama işlemini andırır. Yaklaşık ( hava şartlarına da bağlı olarak ) 20 - 35 dakika arası bir zamanda kurur. Kurumayı takiben uygulama, yine aynı alana 1 - 2 kez tekrarlanabilir. İdeal olan, en az üç kat uygulamadır.
Uygulama esnasında zemine kesinlikle basılmamalı ve uygulama, kapıya en uzak köşeden kapı çıkışına doğru yapılmalıdır
3. PVC ZEMİN KAPLAMALARINDA LEKE VE BENZERİ KİRLERİ ÇIKARMA YÖNTEMLERİ
Manuel ve temizlik makinesi yardımı ile bu uygulamayı yapmak için öncelikle kirin ne tür olduğu veya hangi grupta tanımlandığını bilmek gerekir. ( Yağ, kola, meyve, et, süt, asit, şarap, lastik lekesi, tentürdiyot gibi ) Çünkü bilinmeyen bir kir için farkında olmadan çok sert bit kimyasal kullanmak yolu ile zemine zarar verilebilir. Temel mantık ilk olarak uygun bir ürün ( tercihen ph aralığı 7 - 9 arasında ) ile ilk uygulama yapılmalı, lekeler çıkmıyor ise daha güçlü bir kimyasal ( tercihen ph aralığı değeri
9 - 12 arasında bu iş için uygun ağır kir ve yağ sökücü ) ve beyaz - kırmızı - mavi ped kullanılması tavsiye edilir. Makine mevcut değil ise, bu işlem, bir çift kovalı paspas arabası, bir fırça veya bir paspas ile yapılmalıdır. Önemli olan temizlik yapılacak yüzeyin büyüklüğü ve kirin türüdür. Çok geniş alanlar için temizlik makinesi mutlaka önerilir. Çünkü 300 m2 - 1000 m2 ve üzeri büyüklükteki zeminlerde temizlik ekonomik olma özelliğini kaybeder